Sosyolojinin ve iktisadın öncülerinden kabul edilen 14. yüzyıl düşünürü, devlet adamı ve tarihçisi Tunuslu İbn-i Haldun'un yazılarında “Oran'a fakir giren zengin çıkar, mutsuz giren mutlu çıkar” dediği Cezayir'in şirin sahil şehri Oran, geçtiğimiz ay 19. Akdeniz Oyunları’na ev sahipliği yaptı. Oran kentinde, Osmanlı Devleti’nden kalma tarihi eser ve yapılar öne çıkıyor. Osmanlı Devleti’ne bağlı Cezayir Beylerbeyliğinin batısındaki en önemli kent olan Oran, İspanyollarla yapılan savaşla tanınıyor. Kaptan-ı Derya Piyale Paşa ve Yusufoğlu Mustafa Bey komutasındaki Osmanlı orduları tarafından fethedilerek Cezayir Beylerbeyliğine katılan Oran, Fransızların Cezayir sömürgeciliğinin başladığı 1830’lu yıllarda Osmanlı Devleti’nin egemenliğinden çıkmış. Cezayir, sekiz yıl süren kurtuluş savaşı sonunda bağımsızlığını 5 Temmuz 1962'de elde etti.

Vahran eyaletinin merkezi

2022 Akdeniz Oyunlarına ev sahipliği yapan Oran, Vahran eyaletinin merkezi ve Cezayir'in ikinci büyük kenti. Oran kenti, İspanyol, Fransız, Afrika ve Arapça folk müzik tarzlarının karışımı olarak Bedeviler arasında yayılan Türkçe 'İşte bu' sözünü ifade eden Rai müziğinin doğduğu yer. Rai daha sonra Cezayir'in bağımsız savaşının da sesi oldu. Fas sınırına yakın ülkenin kuzey batıda yer alan bir liman şehri Oran, farklı kültürlerin harmanlandığı güzel bir yer. 'Gece Kondu mahallesi' olarak da geçen Sidi El Houari Oran'ın en tarihi bölgesi. 'Eski Oran' olarak da kabul edilen bu bölge Arap, İspanyol, Osmanlı ve Fransız medeniyetlerinin derin kadim izlerini taşıyor. Sidi El-Houari, adını Oran'ın koruyucu azizi olarak kabul edilen ve Cezayirli bir imam olan Ben-Amar El Houari'den alıyor. Oran'ın kuzey-batısında, Aidour'un yamaçlarında ve Wadi Rhi'de inşa edilen bölge, deniz manzaralı ve  şehrin en eski semti. Sidi El Houari bölgesinin merkezinde yer alan Casbah'da iki tarihi camii yer almakta. Porte d'Espagne yakında yer alan ve limana çok yakın olan Saint-Louis Kilisesi, aslında bir camii. İspanyol işgalinde kiliseye çevrilmiş. 1838'de Fransızlar tarafından yeniden inşa edilen yapı 1866'da Katedral rütbesine yükseltilmiş.

Osmanlı'dan hatıra Bey Sarayı

Saint-Louis Kilisesi'nin doğusunda 10 dakika yürüme mesafesinde olan Bey Sarayı, Osmanlı İmparatorluğu'ndan kalan en güzel eserlerden birisi. On sekizinci yüzyılda Bey El Kabir Ben Othman tarafından inşa edilen Saray, kırmızı tuğla ve sert kayalarla yapılmış. Geniş bir bahçeye açılan divan, harem ve bir de çilehane olmak üzere üç ana bölümden oluşan Bey Sarayı’nın divan kısmının tavanında yer alan Kur’an-ı Kerim’den ayetler ile Osmanlı arması, Fransız sömürgeciliği döneminde Oran’ı ziyaret eden 3. Napolyon’a bağlılığı ifade eden söz ve armalarla değiştirilmiş. Sarayın zemini, Türk-İslam mimarisinin özelliklerini taşıyan çinilerle süslenmiş olsa da sömürge döneminde bu bölüm değiştirilerek ahşap bir terasa dönüştürülmüş. Sarayın harem kısmı büyük bir kapı ile küçük pencerelerden bahçeye açılıyor. Endülüs’teki El-Hamra Sarayı'nın detaylarından ilham alınarak tasarlanan Saray'ın kemer ve sütunları ile süslemeleri ve renklerle bezenmiş mozaikleri dikkat çekiyor. Sarayda Bey’in, yine Osmanlı Devleti tarafından İspanyolların yenilgiye uğratılması anısına 1796’da yaptırılan Paşa Camisi'ne erişmesini sağlayan bir de tünel bulunuyor.

Murdjadjo Dağı

Oran'ın batısında yer alan Murdjadjo dağı hem Mers- El- Kebir Körfezinin müthiş manzarasına ve şehrin panoramik görüntüsünü izlemek isteyenlere ev sahipliği yaparken, aynı zamanda Santa Cruz Kalesi ve şapeli ile Oran'ın önemli imamlarından Sidi Abdelkader'in türbesine de ev sahipliği yapıyor. Deniz seviyesinden 400 metre yükseklikte inşa edilen Santa Cruz Kalesi, Oran'daki üç kaleden biri. Diğer iki kale ise liman bölgesinde yer alıyor ve bu üç kule tüneller aracılığı ile birbirine bağlı. Kaleden çok uzakta olmayan Santa Cruz Şapeli olarak bilinen küçük bir şapel var. Bu şapel yenilenmiş ve üzerinde Meryem Ana heykeli bulunan bir kule inşa edilmiş. Kale kilise olan yapı 1850 yılında ana kilise olarak açılarak Vatikan tarafından kutsanmış ve günümüzde bir Hac merkezi olarak ziyaret ediliyor.

Türklerin Çeşmesi

Oran'ın kuzeybatısındaki merkezden 15 kilometre uzaklıkta yer alan ve adı Türklerin Çeşmesi anlamına gelen Ain El Türk, bölgenin önemli bir turizm merkezi. Birkaç otel ve diğer turistik yerleri içeren bir sahil kasabası olan Ain El Türk'de aynı ismi taşıyan bir de plaj yer alıyor. Mers El Kébir, Oran'ın kuzeybatısında, şehir merkezine yaklaşık yedi kilometre uzaklıkta bulunuyor. Büyük Liman anlamına gelen Mers El Kébir, Cezayir'in Osmanlı hakimiyetinde olduğu dönemlerde Barbaros Hayreddin Paşa veya gerçek adıyla Hızır Reis'in donanmasına ev sahipliği yapan önemli bir deniz üssüydü. El Hamri, Oran'ın merkezinde, Fransız yönetimi altında Lamur olarak bilinen büyük ve popüler bir semt. Bu bölge aynı zamanda Cezayir 1.Ligi'nde yer alan kırmızı-beyaz renklere sahip Mouloudia d'Oran futbol kulübüne de ev sahipliği yapmakta. 

Ülke kültürü yansıtıyor

Cezayir mutfağı ve foklorik dansları Cezayir kültürünün en iyi şekilde yansıtıyor. Geleneksel Cezayir mutfağı Berberi, Türk, Fransız ve Arap tatlarının harmanlandığı renkli bir karışım. Cezayir'de hemen her yemekte kuskus kullanılıyor. Kuskus, üzerine kuzu eti, tavuk veya balık konarak yeniyor.  Ayrıca tarçın, muskat, hurma ve incir eklenerek tatlı olarak da ikram ediliyor. Mechoui adı verilen kuzu çevirme, otlu tereyağı, nar başta olmak üzere kuru meyve ve sebzeler ile hurma ilave edilerek servis ediliyor. Cezayir’de folklor ülkenin kadim kültürünün bir parçası. Barut dansı adı verilen bu dans tarihten gelen ritüelleriyle Cezayir toplumunun ulusal ve kültürel kimliğini yansıtıyor. Kuzey Afrikalı kadınlar da Hayek giyiyor. Kechabia ise geleneksel erkek kostümünün vazgeçilmez bir parçası.

Gazi Hasan Paşa Camii

Osmanlı tarihine tanıklık eden Hasan Paşa Camii, Oran'daki en önemli tarihi yapıların başında geliyor. Camii, 18. yy'ın ikinci yarısında kaptan-ı derya ve sadrazam olarak görev yapan Palabıyık lakaplı Osmanlı devlet adamı Cezayirli Gazi Hasan Paşa tarafından İspanyolların Osmanlılar tarafından yenilgiye uğratılması anısına 1796 yılında yaptırıldı. Paşa Camii, Fransız işgali sırasında ibadete kapatılarak askeri amaçlı kullanıldı. Cami sonraki yıllarda tekrar ibadete açılmış olsa da zaman içerisinde yapıdaki değişiklikler ve eklentiler sonucunda 2004 yılında ibadete kapatıldı. Tarihi caminin restorasyonu bir Türk firması tarafından gerçekleştirilecek. Cezayirli Gazi Hasan Paşa'nın adını taşıyan bir camii ise Sarıyer'de bulunuyor.

Şehrin merkezi La VilleNouvelle

Oran şehrinin modern ve çağdaş yanını yansıtan La VilleNouvelle, aynı zamanda şehrin kalbinin de attığı bir yer. 1 Kasım Meydanı da denilen Place d’Armes'de parkın tam ortasında tepesinde Zafer tanrıçası Nike'ın heykeli bulunan bir dikilitaş yer almakta. Anıtsal bu sütunun üzerinde ise Cezayir'in ulusal kahramanlarından Abdülkadir El-Cezairi'nin bir kabartması yer alıyor. Oran belediyesinin öne geldiğinizde merdivenlerin başında iki dev aslan heykeli dikkatinizi çekecektir. Efsaneye göre eskiden Oran'da çok sayıda aslan yaşamaktaymış. Son kalan iki aslanın Oran yakınlarındaki Aslanlar Dağı'nda öldürülmesinden sonra dağa bu isim verilmiş. Oran belediye binasının önündeki iki aslan da kentin bir simgesi haline gelmiş. Bu son iki aslanın ruhunun şehri koruduğuna inanılıyor. Oran şehrinin ismi de zaten Arapça 'İki aslan' anlamına gelen Wahran'dan geliyor. Çift aslan sembollerini şehrin bir çok yerinde görmek mümkün.

Mimari de Fransız etkisi

Oran'daki bir çok binada olduğu gibi Opera binası da Fransız mimarisinin esintilerini taşımakta. Barok tarzda yapılan Opera'nın adı daha sonra Abdelkader Aloula Tiyatrosu olarak adı değişmiş ve hizmet vermeye devam ediyor. Özellikle ön cephesi ile hayranlık uyandıran Sacra Coeur Katedrali, 1996 yılında halk kütüphanesine dönüştürülmüş. Şehrin en ilgi çeken yapılarından biri de eski bir Sinagog olan, Abdallah İbn Salam Camisi. Cezayir in bağımsızlık mücadelesinde önemli görevler üstlenmiş bir halk kahramanı olan ve Fransızlar tarafından giyotin ile idam edilen Ahmet Zabana'nın adını taşıyan Ulusal Müze mutlaka görülmesi gereken bir yer. Müzede, Fas, Cezayir, Tunus, Libya ve Moritanya'yı kapsayan Mağrip etnografyasının Paleolitik, Neolitik ve Kalkolitik dönemlerini de kapsayan kadim eserleri sergilenmekte.